เข็ม 3: ก้าวสำคัญสู่การป้องกันโควิด-19 อย่างมีประสิทธิภาพ

ในสถานการณ์การแพร่ระบาดของเชื้อโควิด-19 ที่ยังคงดำเนินต่อ "การรับวัคซีน" ถือเป็นมาตรการสำคัญที่ช่วยลดความรุนแรงของโรค ลดอัตราการเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล และลดอัตราการเสียชีวิตได้อย่างชัดเจน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง "เข็มกระตุ้น" หรือ "เข็ม 3" ที่มีส่วนสำคัญในการกระตุ้นและเพิ่มระดับภูมิคุ้มกันให้ร่างกายสามารถต่อสู้กับเชื้อไวรัสได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น

ความสำคัญของเข็ม 3

• เพิ่มประสิทธิภาพการป้องกันโรค: จากการศึกษาของศูนย์ควบคุมและป้องกันโรคแห่งสหรัฐอเมริกา (CDC) พบว่า ผู้ที่ได้รับวัคซีนเข็มกระตุ้นมีโอกาสลดความเสี่ยงในการติดเชื้อโควิด-19 ลงถึง 80% เมื่อเทียบกับผู้ที่ได้รับวัคซีนเพียง 2 เข็ม
• ลดความรุนแรงของโรค: หากเกิดการติดเชื้อในผู้ที่ได้รับวัคซีนเข็มกระตุ้น โอกาสที่จะมีอาการรุนแรงจนต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลหรือเสียชีวิตน้อยลงอย่างมาก
• ป้องกันการกลายพันธุ์ของเชื้อไวรัส: การรับวัคซีนเข็มกระตุ้นช่วยลดการแพร่กระจายของเชื้อไวรัสและลดการเกิดการกลายพันธุ์ ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญในการป้องกันการเกิดสายพันธุ์ใหม่ที่มีความรุนแรงหรือดื้อต่อวัคซีน

ประเภทของวัคซีนเข็มกระตุ้น

วัคซีนเข็มกระตุ้นที่ใช้ในประเทศไทย ได้แก่

• Pfizer-BioNTech: สามารถใช้เป็นเข็มกระตุ้นหลังได้รับวัคซีน mRNA ที่ใช้ในเข็ม 1 และ 2
• โมเดอร์นา: สามารถใช้เป็นเข็มกระตุ้นหลังได้รับวัคซีน mRNA ที่ใช้ในเข็ม 1 และ 2
• แอสตร้าเซเนก้า: สามารถใช้เป็นเข็มกระตุ้นหลังได้รับวัคซีนเชื้อตายหรือไวรัลเวกเตอร์ที่ใช้ในเข็ม 1 และ 2
• ซิโนฟาร์ม: สามารถใช้เป็นเข็มกระตุ้นหลังได้รับวัคซีนเชื้อตายที่ใช้ในเข็ม 1 และ 2

ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการรับเข็มกระตุ้น

ช่วงเวลาที่เหมาะสมในการรับวัคซีนเข็มกระตุ้นจะแตกต่างกันไปตามประเภทของวัคซีนที่ได้รับในเข็ม 1 และ 2 โดยทั่วไปมีคำแนะนำดังนี้

• วัคซีน mRNA (ไฟเซอร์-ไบโอเอ็นเทคและโมเดอร์นา): ควรรับเข็มกระตุ้นหลังได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 เป็นเวลา 3-6 เดือน
• วัคซีนเชื้อตาย (ซิโนฟาร์ม): ควรรับเข็มกระตุ้นหลังได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 เป็นเวลา 3-6 เดือน
• วัคซีนไวรัลเวกเตอร์ (แอสตร้าเซเนก้า): ควรรับเข็มกระตุ้นหลังได้รับวัคซีนเข็มที่ 2 เป็นเวลา 6-12 เดือน

ผลข้างเคียงและอาการหลังรับเข็มกระตุ้น

โดยทั่วไป อาการหลังรับวัคซีนเข็มกระตุ้นมักจะคล้ายกับอาการหลังรับวัคซีนเข็มแรกๆ ได้แก่
- ไข้
- ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ
- ปวดหัว
- อ่อนเพลีย

อาการเหล่านี้มักจะหายไปภายในไม่กี่วัน สำหรับอาการรุนแรง เช่น หายใจลำบาก หน้ามืด เป็นลม ควรรีบไปพบแพทย์ทันที

กลุ่มเป้าหมายที่ควรได้รับเข็มกระตุ้น

กระทรวงสาธารณสุขแนะนำให้กลุ่มเป้าหมายต่อไปนี้รับวัคซีนเข็มกระตุ้น
- บุคลากรทางการแพทย์
- ผู้สูงอายุที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป
- ผู้ที่มีโรคประจำตัว
- หญิงตั้งครรภ์

วิธีลงทะเบียนเพื่อรับเข็มกระตุ้น

ผู้ที่อยู่ในกลุ่มเป้าหมายสามารถลงทะเบียนเพื่อรับวัคซีนเข็มกระตุ้นได้ผ่านช่องทางต่างๆ ได้แก่

• ลงทะเบียนผ่านแอปพลิเคชันหมอพร้อม
• ลงทะเบียนผ่านเว็บไซต์ของกรมควบคุมโรค (https://crvs.ddc.moph.go.th)
• ลงทะเบียนผ่านสายด่วน 1330 หรือ 1422
• ลงทะเบียนที่สถานพยาบาลและศูนย์ฉีดวัคซีนในพื้นที่

ข้อควรระวังและคำแนะนำ

• ควรปรึกษาแพทย์ก่อนรับวัคซีนเข็มกระตุ้นหากมีปัญหาสุขภาพหรือประวัติการแพ้ววัคซีน
• หลังรับวัคซีน ควรสังเกตอาการผิดปกติต่างๆ และแจ้งแพทย์หากมีอาการรุนแรง
• หลีกเลี่ยงการออกกำลังกายหนักเกินไปหรือทำกิจกรรมที่ต้องใช้แรงมากในช่วง 24 ชั่วโมงหลังรับวัคซีน

ตารางเปรียบเทียบประสิทธิภาพของวัคซีนเข็มกระตุ้น

ตารางเวลาที่เหมาะสมในการรับวัคซีนเข็มกระตุ้นตามประเภทของวัคซีน

ตารางอาการข้างเคียงและอาการหลังรับเข็มกระตุ้นที่อาจพบได้